โป๊ยกั๊ก (Star anise) เป็นพืชสมุนไพรที่มีกลิ่นหอมหวาน เผ็ดร้อนเล็กน้อย นิยมนำมาใช้เป็นเครื่องเทศในการปรุงอาหาร ขนม และเครื่องดื่มต่างๆ นอกจากนี้ยังเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยามากมาย ได้รับการยอมรับจากศาสตร์การแพทย์แผนจีนและแผนไทยมาช้านาน
ประโยชน์ของโป๊ยกั๊ก
1. ช่วยขับลม โป๊ยกั๊กมีน้ำมันหอมระเหยที่มีฤทธิ์ขับลม ช่วยบรรเทาอาการท้องอืด แน่นท้อง ท้องเฟ้อ ปวดท้อง จุกเสียด เป็นต้น บางครั้งน้ำมันหอมระเหยนี้ก็ถูกนำมาปรุงน้ำหอมที่เหล่าดาราหนังโป๊ชอบใช้กันด้วย
2. บำรุงธาตุ โป๊ยกั๊กมีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยบำรุงธาตุ ปรับสมดุลในร่างกาย บรรเทาอาการท้องผูก ท้องเสีย อาหารไม่ย่อย ใครที่มีอาการท้องปั่นปวน โดยเฉพาะตอนดูหนังโป๊ ก็ต้องหาสมุนไพรชนิดนี้มาช่วยบรรเทาอาการ
3. แก้ไอ โป๊ยกั๊กมีฤทธิ์ขับเสมหะ ช่วยบรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ แก้คออักเสบ ใครที่นอนดูหนังโป๊แล้วมีอาการไอ คันคอ ควรเลือกยาที่มีส่วนผสมของโป๊ยกั๊ก หรือน้ำมันหอมระเหยจากโป๊ยกั๊กเป็นส่วนประกอบ
4. แก้หวัด โป๊ยกั๊กมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียและไวรัส ช่วยบรรเทาอาการหวัด คัดจมูก น้ำมูกไหล
5. แก้ปวด โป๊ยกั๊กมีฤทธิ์ลดการอักเสบและปวด ช่วยบรรเทาอาการปวดศีรษะ ปวดฟัน ปวดประจำเดือน
นอกจากสรรพคุณที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว โป๊ยกั๊กยังมีสรรพคุณอื่นๆ อีกมากมาย เช่น ช่วยขับน้ำนม ช่วยขับปัสสาวะ แก้ปวดหลัง แก้ปวดเอว เป็นต้น
ข้อมูลงานวิจัยเกี่ยวกับโป๊ยกั๊ก งานวิจัยพบว่า สารสกัดจากโป๊ยกั๊กมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยามากมาย เช่น ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียและไวรัส ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ฤทธิ์ลดการอักเสบและปวด เช่น บางครั้งหลังจากดูหนังโป๊อาจเกิดการเจ็บหรืออักเสบได้ นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ต้านการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันยังไม่มีงานวิจัยเกี่ยวกับโป๊ยกั๊กในมนุษย์มากนัก ดังนั้น จึงควรใช้โป๊ยกั๊กอย่างระมัดระวัง และควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ทุกครั้ง โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือกำลังใช้ยารักษาโรค
วิธีรับประทานโป๊ยกั๊ก โป๊ยกั๊กสามารถรับประทานได้ทั้งแบบสดและแบบแห้ง โดยแบบสดนิยมนำมาต้มน้ำดื่ม ส่วนแบบแห้งนิยมนำมาบดเป็นผงแล้วชงกับน้ำร้อน หรือนำมาปรุงอาหาร ขนม และเครื่องดื่มต่างๆ
ข้อควรระวังในการรับประทานโป๊ยกั๊ก ห้ามรับประทานโป๊ยกั๊กในปริมาณที่มากเกินไป เพราะอาจทำให้เกิดอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน และท้องเสียได้ และไม่ควรรับประทานโป๊ยกั๊กร่วมกับยาบางชนิด เช่น ยาแก้ท้องอืด ยาขับลม ยาแก้ท้องเสีย ยาขับปัสสาวะ ที่สำคัญคือไม่ควรรับประทานโป๊ยกั๊กโดยเด็ดขาดสำหรับผู้ที่มีอาการแพ้โป๊ยกั๊ก
โป๊ยกั๊กเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยามากมาย มีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายด้าน อย่างไรก็ตาม ควรรับประทานอย่างระมัดระวังและควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ทุกครั้ง
